Tiến độ dự án Cải thiện nghề khai thác cá ngừ đại dương, các thành công và hạn chế
Posted on April, 01 2020
Dự án cải thiện nghề khai thác cá ngừ đại dương (dự án FIP) đã thực hiện đánh giá thường niên được thực hiện bởi công ty Poseidon ARM Ltd vào tháng 12 năm 2019. Kế hoạch hành động cập nhật cho năm 2020 đã được hoàn thành trong đó xem xét quá trình triển khai trong giai đoạn 2016-2019, và kết quả đánh giá thường niên tại Hà Nội vào ngày 12 tháng 12 năm 2019.Một số phát hiện:
Đánh giá đã ghi nhận các kết quả mà FIP đã đạt được, đánh dấu sự tăng điểm trong toàn bộ tiến độ ở các hạng mục quan trọng, cũng như vẫn còn những hạn chế và các vấn đề mấu chốt. Các kết luận chính trong đánh giá gồm:
- Nguyên tắc 1 - Một số hợp phần của nguyên tắc 1 có thể xem là đạt mà không cần có thêm điều kiện (Nguồn lợi cá ngừ vây vàng (1.1.1) và Đánh giá nguồn lợi (1.2.4), một số hợp phần của nguyên tắc 1 đạt có điều kiện (Thông tin (1.2.3) và một số không đạt (Chiến lược quản thu hoạch và Các quy định kiểm soát thu hoạch).
- Nguyên tắc 2 - đối với nguyên tắc 2, loài khai thác chính (P2.1) là cá ngừ mắt to, nguồn lợi của của loài này đã được phục hồi, nhưng chiến lược khai thác chưa được xây dựng ở Việt Nam; đối với loài thứ cấp, có rủi ro đối với loài cá giả thu (escolar), cá buồm (sailfish) và cá mập xanh cần được đánh giá, cũng như mồi câu của nghề này (mực xà và cá chuồn) cũng cần được đánh giá để bổ sung cho đánh giá rủi ro hệ sinh thái mà Viện Hải sản đã thực hiện.
- Vấn đề đối với các loài nguy cấp, quý hiếm, cần được bảo vệ (loài ETP) (P2.3) đã có những cải thiện khi được đưa vào trong các biện pháp quốc gia để bảo vệ rùa biển và cá mập (Nghị định 26). Danh sách các loài bao gồm hai trong số 3 loài cá mập bị khai thác bởi nghề câu tay: cá mập (nhám) cào đầu chia thuỳ (scalloped hammerhead) và cá nhám chuột khơi (Pelagic thresher shark), nhưng chưa có cá mập xanh (Blue shark) (không có trong danh mục Các loài nguy cấp, quý hiếm, cần được bảo vệ). Việc khai thác cá mập lấy vây là một vấn đề nếu cá mập xanh bị khai thác và vây đã bị cắt.
- Chiến lược quản lý giảm thiểu đơn giản nhất cho vấn đề trên là đưa cá mập xanh (hiện đang ở danh sách gần nguy cấp của IUCN) vào trong danh mục các loài cần được bảo vệ như là một chiến lược giảm thiểu phù hợp.
- Nguyên tắc 2 bây giờ khả năng cao là đạt nhưng có điều kiện trong việc cải thiện thông tin đối với loài thứ cấp và loài ETP, cũng như giải quyết vấn đề liên quan đến cá mập xanh. Không có vấn đề gì liên quan đến sinh cảnh (P 2.4), nhưng tác động của nghề này lên hệ sinh thái cần được xác định (P 2.5), và điều này đã được kiến nghị triển khai trong khu vực biển Đông ở chương trình WPEA.
- Vấn đề quản lý nghề cá (nguyên tắc 3) đã được cải thiện, khi Việt Nam đang cải thiện nghề cá nói chung nhằm đáp ứng các yêu cầu đối với thẻ vàng Châu u. Nó bao gồm lồng ghép tiếp cận thận trọng và tiếp cận dựa vào hệ sinh thái trong quản lý nghề cá vào quy định pháp luật (3.1.1) và quản lý nghề cá (3.1.3), theo sau là các mục tiêu nghề cá cụ thể (3.2.1). Hệ thống tuân thủ pháp luật (3.2.3) đã được cải thiện bằng việc sửa đổi các quy định về xử phạt (Nghị định 42) và việc áp dụng các biện pháp kiểm soát. Kiểm tra trên các tàu khai thác cá ngừ đang được yêu cầu là 20% (Nghị định 26) cho tàu cá có chiều dài từ 15 - 24 m, nhưng cũng đề cập bao gồm hợp phần dựa vào rủi ro.
- Bằng chứng về việc tuân thủ với ghi sổ nhật ký và báo cáo loài khai thác không chủ đích và loài cấm là chưa đầy đủ và cần phải được cung cấp thêm cho nghề cá để đáp ứng được yêu cầu này. Các cơ quan quản lý nhà nước cũng yêu cầu thêm bằng chứng để thực hiện đánh giá nội bộ và đánh giá độc lập bên ngoài.
Điểm chỉ số theo thang điểm MSC:
Các phát hiện trong cuộc họp đánh giá thường niên đã được sử dụng trong bản Kế hoạch hành động cập nhật để tăng cường các hướng dẫn cho hoạt động và các mốc yêu cầu để đạt được chứng nhận MSC, lồng ghép các thay đổi và xác định các vùng rủi ro. Với các kết quả khả quan từ cuộc đánh giá này, Đơn vị điều phối FIP đang hy vọng rằng các nỗ lực của nhiều bên gồm các doanh nghiệp, ngư dân, cơ quan quản lý nhà nước và các bên liên quan khác sẽ giúp FIP tiến xa hơn đến đích cuối cùng là chứng nhận MSC.